Zdolność (talent) to indywidualne właściwości danego dziecka umożliwiające mu właściwe wykonanie danych zadań, czynności w sposób niejednokrotnie szybszy, efektywniejszy, estetyczniejszy. Efekt tych działań jest często zdumiewający dla otoczenia, świadczący o ich osiągnięciach w zdobywaniu wiedzy, nabywaniu sprawności w danych czynnościach.

Jak rozpoznać zdolne dziecko:

• lubi przebywać w towarzystwie osób dorosłych wówczas zadaje wiele pytań, często zabiera głos;
• potrafi umiejętnie skupiać dłuższy skupić uwagę, jeśli jest czymś zainteresowane;
• często się nudzi, jeśli musi wykonywać nudne, rutynowe czynności;
• samodzielnie organizuje własne aktywności, niechętnie podporządkowuje się grupie (skłonności do dominacji – przewodzenia);
• charakteryzuje się dużą wyobraźnią, ma bogate słownictwo;
• bywa uparte, pracowite, wytrwałe, dąży do ukończenia rozpoczętych czynności/zadań (wysoko motywacja wewnętrzna - bo tak chcę).

Rodzaje zdolności:

1.      Intelektualne

- ma dobrą pamięć tzn. szybko nabywa wiedzę, z przyjemnością wykonuje zadania wymagające wysiłku intelektualnego, zadaje mnóstwo pytań oraz oczekuje na nie odpowiedzi, samodzielne, otwarte na nowe doświadczenia.

2.      Literacko-teatralne

- szybko uczy się wierszyków, rymowanek, potrafi wyrazić swoje emocje słowami, tworzy własne bajki, historie (ustne).

3.      Muzyczne

- jest wrażliwe na dźwięki, ma poczucie rytmu, chętnie tańczy, śpiewa, interesuje się instrumentami muzycznymi (ciekawy dźwięk, natężenie).

4.      Plastyczne

- tworzy różne dzieła na wszystkim (różne powierzchnie – kartki, chodniki, drzewa, ściany) i ze wszystkiego (farby, kredki), jest wrażliwe na piękno otaczającego świata, dużo czasu spędza na tworzeniem własnych prac.

5.      Przyrodnicze

- lubi oglądać, słuchać o roślinach lub zwierzątkach, lubi się nimi opiekować, chciałoby mieć własne, lubi kontakt z przyrodą i zabawy na powietrzu.

6.      Matematyczne

- szybko interesuje się liczbami, lubi przeliczać, interesuje się dość szybko pojęciem czasu, dopytuje o ceny towarów, interesuje go wartość pieniądza.

7.      Przywódcze

- lubi przebywać w towarzystwie, jest dzieckiem lubianym, umie rozwiązywać konflikty polubownie, łatwo nawiązuje kontakty, umie uzyskać to czego chce, ambitne, uparte, potrafi odnaleźć się wielu różnych sytuacjach.

8.      Sportowe

- wysiłek fizyczny sprawia wielką przyjemność, sprawne ruchowo, zręczne, uwielbia różne formy ruchu.

Rozwijanie zdolności dziecka zależne jest od tego w jakiej sferze obserwujemy największe efekty jego działań. Widząc np. że dziecko szybciej rozwija się w sferze poznawczej można np.:

• dawać więcej zadań, które będą rozwijać jego wiedzę, rozumienie, zastosowanie (rebusy, krzyżówki, układanki wyrazowe, łamigłówki),
• umożliwić udział w zabawach badawczych (eksperymentowanie, rozwiązywanie problemów),
• wdrożyć wczesną naukę czytania, liczenia, nauka języków obcych,
• organizować wycieczki do ciekawych miejsc,
• planować spotkania z ludźmi którzy pracują w różnych interesujących miejscach, pełniących określone role zawodowe,
• wspólne grać w różne ciekawe gry planszowe, umożliwić dostęp do różnych książek, atlasów, programów telewizyjnych.

Część wymienionych zadań rozwijających sferę poznawczą jest realizowana w przedszkolu przez Panie nauczycielki, które widzą w jakiej sferze dziecko przejawia wyżej wymienione zdolności. Jednakże na rodzicach również spoczywa obowiązek rozwijania zdolności dziecka poprzez stworzenie mu takich możliwości aby mogło je rozwijać.

Opracowała:

Ewelina Wośko-Bojanowska